जलविद्युतमा अपारदर्शी खेल, धितोपत्रले २३ कम्पनीलाई खराब सूचीमा राख्यो

काठमाडौं । सरकारबाट अनुमतिपत्र लिएर जलविद्युत् आयोजना निर्माण तथा सञ्चालन गरिरहेका २३ प्रवर्द्धक कम्पनीलाई नेपाल धितोपत्र बोर्ड (सेबोन) ले खराब सूचीमा राखेको छ । ती कम्पनीहरूले समय–समयमा वित्तीय विवरण सार्वजनिक नगरेको, संस्थाभित्र सुशासन एवं पारदर्शीता कायम नगरेको र पुँजी बजारमा चलखेल गर्न भूमिका खेलेको भन्दै उक्त सूचीमा राखिएको हो ।

सेबोनले मंगलबार (असार १ गते) सूचना निकाली जलविद्युत्, बैंक तथा वित्तीय संस्था, होटेल र लघुवित्तसहित ५१ कम्पनीलाई खराब सूची अर्थात् जोखिमयुक्तमा राखेको छ । ती मध्ये करिब आधा अर्थात् २३ कम्पनी जलविद्युत्सँग सम्बन्धित छन् । त्यसमा २२ वटा निजी क्षेत्रका कम्पनी र एउटा सरकारी हाइड्रो इलेक्ट्रिसिटी इन्भेष्टमेन्ट एन्ड डेभलपमेन्ट कम्पनी लिमिटेड (एचआइडिसिएल) छ ।

५१ वटा कम्पनीको सुक्ष्म अध्ययन गरी जोखिमयुक्त रहेको किटान गरेको छ । साथै, यस्ता कम्पनीको सम्पूर्ण वित्तीय विवरण अध्ययन गरी सचेत रहेर लगानी गर्न समेत अनुरोध गरेको छ । बोर्डले संगठित संस्था तथा कम्पनीको वित्तीय अवस्था, मूल्य आम्दानी अनुपात (पिई रेसियो) लगायत पक्षको अध्ययन गरेको थियो ।

अध्ययनबाट सूचीकृत संगठित संस्थाहरूको मूल्य ३०० प्रतिशत र सोभन्दा बढीले वृद्धि भएको, मूल्य आम्दानी अनुपात १०० र सोभन्दा कम रहेका, कम्पनीको वर्तमान वित्तीय क्षमताको समेत मूल्यांकन गरी जोखिमयुक्त किटान गरेको छ । सेबोनले २०७३ साउन, २०७७ बैशाख र २०७८ जेठ ३१ गतेको बजार मूल्यको समेत तुलनात्मक अध्ययन गरेको छ ।

सेबोनले खराब सूचीमा राखेका कम्पनी मध्ये माउन्टेन इनर्जीले म्याग्दीमा ४२ मेगावाटको मिस्ट्री खोला निर्माण गरी सञ्चालनमा ल्याएको छ । यसको प्रतिमेगावाट लागत करिब साढे १३ करोड रुपैयाँ रहेको हुँदा यसलाई तुलनात्मकरूपमा राम्रो कम्पनीमा गणना गरिएको छ ।

यसैगरी, रसुवागढी, सान्जेन र अप्पर तामाकोसीले क्रमशः रसुवामा ५७.३ मेगावाटको सान्जेन र माथिल्लो सान्जेन, १११ मेगावाटको रसुवागढी र दोलखामा ४५६ मेगावाटको माथिल्लो तामाकोसी निर्माण गरिरहेका छन् । निर्माण नै पूरा नभई र विद्युत् उत्पादन हुन बाँकी नै रहेका कम्पनीको सेयरमूल्य आकासिनु साँच्चै आश्चर्यको विषय हो ।

सेबोनले सार्वजनिक गरेको उल्लेखित विवरणले समेत यी कम्पनीभित्र सुशासन र आर्थिक पारदर्शीता कमजोर रहेको देखाउँछ । साथै, अप्रत्यासितरूपमा कम्पनीको मूल्य बढाउन पुँजी बजारका दलालले यसमा मुख्य भूमिका खेलेको पक्षलाई समेत सेबोनले स्पष्ट पारेको छ ।

सेबाेनले खराब सूचीमा राखेका जलविद्युत् कम्पनी र तिनकाे वित्तीय विवरण

स्राेत : नेपाल धिताेपत्र बाेर्ड

याे पनि पढ्नुहाेस्

निजी जलविद्युतमा कमजोर सुशासन र अपारदर्शी भित्री खेल, सुखद देखिँदैन भविष्य !

जलविद्युतमा माफियागिरी, १७ कम्पनीले आजसम्म न लाभांश दिए न बोनस सेयर

जलविद्युत् कम्पनीले बदमासी गरेपछि लगानीकर्ता धितोपत्रमा, ३ कम्पनीको कारोबार रोक्न उजुरी

जलविद्युत् सेयरमा माफियागिरी, लगानीकर्ता होशियार !