डायरीका पाना २ : कोलम्बो प्लान र इन्जिनियरिङ 

२०४८ असार महिनाको २६ गते उपचारार्थ आएकी भान्जी जुनुलाई कोशी अञ्चल अस्पतालमा रुँघेर घर फर्किँदा बिहान ११ बजेसम्म पनि सिमसिमे पानी परि नै रहेको थियो । घरमा खाना खाएर, लुगा धोएर क्याम्पसबाट फेरि अस्पताल अनि तत्कालीन समयमा चलिरहेको निजामति कर्माचारीहरुको आन्दोलन स्वरूप नजिकै रहेको  सिडियो कार्यालयमा भएको धर्ना हेरेर घर फर्किँदा आमाले 'तँ त काठमाण्डू जानु पर्ने भो रे कान्छा, तेरो बाहिर पढ्ने मिलो अरे !'  भनेर सुनाउनु भो । 

हाम्रो घरमा केही खबर गर्नुपरे छेउमै बोर्डिङ स्कुल थियो, त्यसको माथ्लो तलामा स्कुलका सञ्चालक/प्रिन्सिपल बस्नुहुन्थ्यो । त्यहाँको फोन दिने गरिएको थियो । काठमाडाैँ दिदीको घरको फोनमा भारतीय दूतावासबाट 'कन्फर्मेशन' आएको रहेछ र दिदी/भिनाजुले त्यहाँ खबर गर्नुभएको रहेछ । यो विषयको सुनिश्चितताका लागि बजार गएर पिसिओबाट दिदीकोमा 'एसटीडी' फोन गरेपछि कन्फर्म भो र तुरुन्तै काठमाडौँ आउनु पनि भन्नु भो  । यो मेरो जिन्दगीकै खुसीको क्षण थियो । 

फोन गरेर घर फर्कँदा आफन्तहरू र साथीभाइहरूकोमा खुसीको यो खबर सुनाउँदै आएँ । घर आएर आमाले पकाएको भात खाएर बुधबार दूरदर्शन टिभीबाट आउने 'चित्रहार' पनि हेरियो र किताबहरु मिलाएर  सुतियो । ढिला नगरी भोलिपल्टै (२७ गते) कोशी पशुपतिको नाइट बस चढेर काठमाडौँ लागियो । २८ गते पुगे पनि त्यो शुक्रबारकाे दिन कतै गइएन । शनिबार र आइतबार दूतावास बन्द हुने रहेछ त्यसैले सोमबार 'फस्ट आवर'मै लैनचौरस्थित भारतीय दूतावास पुगेँ । महाराजगञ्ज चाेकबाट रानीपोखरीकाे टेम्पो लाग्थ्यो, म जीवनकुञ्ज (तत्कालीन अधिराज धिरेन्द्र निवास) अगाडिबाट चढ्थेँ ।

इन्जिनियरिङ पढ्न मनोनयन भएको अनौपचारिक जानकारी मात्र प्राप्त थियो, कहाँ कुन विषय आदिबारे थाहा पाएको थिइनँ । त्यसैले आफू विराटनगरदेखि खबर पाएर आएको, कहाँ केमा भएको ? भनेर सोधनी हुँदा 'पञ्जाब इन्जिनियरिङ कलेज (पन्जाव युनिभर्सिटी अन्तर्गत) चण्डीगढमा मेकानिकल इन्जिनियरिङमा 'बीई' पढ्न कोलम्बो प्लान छात्रवृत्ति पाएको जानकारीसहित' भरेर बुझाउन एउटा फारम पनि प्राप्त भो । 

अघिल्लो शृङ्खलामा मैले भने झै सुरुमा आवेदन गर्दा विषेश गरी भारतीय विश्वविद्यालयहरूबारे त्यति जानकारी नभएकोले न्युरोड गेट छेउको आरएनएसी भवनमा अवस्थित नेपाल–भारत पुस्तकालयमा गएर त्यहाँबाट आवश्यक जानकारी लिएँ । आईआईटी-दिल्ली, बम्बई, मद्रास, रुड्की, बैङ्लोर जस्ता नाम चलेका ५/६ विश्वविद्यालय अनि विषयमा प्राथमिकतामा चै इलेक्ट्रोनिक्स, इलेक्टि्कल र सिभिल उल्लेख गरी आवेदन दिएकाे थिएँ । तर पछि आफूले आवेदन गरेभन्दा विल्कुल फरक 'कलेज र विषय' परेपछि मैले जिज्ञासा राख्दा त्यहाँका अधिकारीले अलि झर्केर भने- 'तुमको जाना है कि नही ? बोलो । अगर इसमे कोही आपत्ती है तो लिख के दो, दुसरा कोही जाएगा.‍.. ।' म त ट्वाँ परेँ । सवालजवाफ गर्ने कुरै थिएन । आवश्यक वैयक्तिक विवरण भरेर पेश गरेको केही समयपछि दूतावासको लेटरप्याडमा आईसीसीआर र कलेजलाई बाेधार्थसहितको मनोनयन पत्र हात लाग्यो । 

चण्डिगढ जाने प्लेनटिकटको लागि समूह मिलाएर दिइने भएकोले अर्को दिन आउन भनियो । त्यहाँबाट फर्कँदा वेद काफ्लेसँग भेट भो । उहाँको पनि सोही कलेजमा इलेक्ट्रोनिक्समा भएको रहेछ । उता पाकिस्तान छोडेर आउनुभएको रहेछ । यसरी आइएस्सीकै साथी बीईमा पनि एकैठाउँ हुने भएपछि मलाई अब ढुक्क भो । 

भोलिपल्ट आउँदा इन्डियन एयरलाइन्सको काठमाडाैँ-दिल्ली र दिल्ली-चण्डिगढको एयर टिकेट पनि हामी दुवैले पायौँ करिब २ हप्तापछिको । अगस्ट पहिलाे साताबाट नयाँ शैक्षिक सत्र सुरु हुने रहेछ । अर्को खुशीको कुरो, हाम्रै पालादेखि मासिक छात्रवृत्ति रकम पनि भारु १५०० बाट बढाएर भारु २००० भएको जानकारी पाइयो । त्यस्तै संयाेग नेपालमा जागिर सुरु गर्दा पनि छ मसँग । मैले २०५४ मा स्थायी इन्जिनियरकाे जागिर सुरु गर्दासँगै सरकारी तलब स्केल ३४०० बाट ४२०० रूपैयाँ पुगेकाे थियो । 

अब हामी दुवैको काठमाडौँमा अन्य काम नभएकाले ४ वर्षे भारतवासको तयारीका लागि रात्रिबसमा म विराटनगर र वेदजी बबिया (सुनसरी) तर्फ लाग्नुभयाे । छात्रवृत्ति रकम उतै पाइने र भर्नामा हाम्रो खर्च नलाग्ने हुँदा, उता जान केही पकेट खर्च र होस्टेल कोठामा आफ्ना निजी सरसामान किन्न भारु ४/५ हजार भए पुग्ने सल्लाह बमोजिम सो रकमको जोहो र एकसरो नयाँ लुगाफाटा सिलाएर उड्नु ४/५ दिनअघि पुनः काठमाडौँ आइयो । काठमाडौँमा स्कुलको 'फस्ट ब्वाय' किशाेर बरालले वनविज्ञानको पढाइ (पिसिएल) सकेर रेन्जरको जागिर नै सुरु गरिसकेको थियो । 

अब जाने बेला हुनै लाग्याथ्याे । मैले त प्लेन पनि (डाेमेस्टिक समेत) सो बेलासम्म नचढेको कुरो सुनाएँ । सँगै अर्को स्कुले साथी कुमार सापकाेटा पनि थिए ।

'बियर/कडा पेय खाएको छ छैन ?', कुमारले सोधे । 

'किन ?' 

'प्लेनमा कडा पेय पनि दिन्छ, त्यो त खानुपर्यो नि', उनले अर्थ्याए ।

आफूले भने नन-भेज खान पनि भर्खरै सिकेको थिएँ । मदिरा त चाखेको समेत थिइनँ । 

'त्यसो भए आज बेलुका मेरोमै बस ।' उनले यति भनेपछि बत्तीसपुतली किशोरको डेरामा मासु र कडा पेय (के ल्याए ? म त के चिन्नु र ? 😛) चखाए । 

थोरै मात्रामा, गिलास भरी पानी हालेर जिन्दगीमा पहिलो पटक मापसे गरेजस्तो गरियो । अनि कुमारजीको डेरा गएर सुतियो । 

अब जाने दिन आयो, श्रावण १७, २०४८ को फ्लाइट थियो दिउँसो तिरको । मलाई पुर्याउन ठुला भिनाजु तुलसीप्रसाद शर्मा अनि किशोर र कुमार पनि आएका थिए विमानस्थलमा । प्लेनको सीटमा बसियो । पेटी पहिलोपल्ट बाँधियो। भेज ननभेज सोद्धै परिचारिका आइन । वेदजीले जे मगाउनु भो मैले पनि सोही भने । साथीले भनेजस्तो मदिरा त आएन । भरे कुरो बुझ्दा, आरएकाे फ्लाईटमा मात्र त्यो पाइने रहेछ😛। 

दिल्ली पुगेर चण्डिगढका लागि ट्रान्जिटमा कुर्दा अखबारमा पञ्जाबतिर आतङ्कवादीले केहीको हत्या गरेको खबरले मनमा केही त्रास पैदा भयाे । पञ्जाबको आतंकवादी समस्या भर्खर हल हुने क्रममा थियो सन ९०/९१ तिर । दिल्ली विमानस्थलमै सोही कलेजको लागि मनोनयन भएका राम सिंह, हेमचन्द्र साह, अमर कुमार, पवनकुमार झा, अभिष र अभय उपाध्याय दाजुभाई लगायतका ८/९ जना साथी भेट भए । सबैसँग हामी अपरिचित थियौँ । 

प्लेनबाट चण्डिगढ सिटी एकदम सुन्दर, हरियालीले भरिएको, सफा र मिलेका सडक, पार्क अनि घरहरु देखियो । यो त भारतकै पहिलो टाउन प्लान्ड सिटी पो रहेछ । अनि पञ्जाब र हरियाणाको राजधानी पनि आफैँ चै केन्द्र-शासित (यूटी) । विमानस्थलमा उत्रेर अटो रिक्सा लिएर कलेज होस्टेल गइयो । विराटनगरमा मेरै घर बस्ने एक दमक निवासी दाइले चण्डिगढमै पढ्ने भनेर अरुण कटुवाल  दाइको नाम दिनुभएको थियो । त्यसैले सुरुमै उहाँकै कोठा (होस्टेल) मा पुग्यौँ र पहिलो आश्रय त्यही पाइयो । 

क्रमशः