काठमाडौं । कास्कीको मादी खोला बेसिनमा ३२८.८ मेगावाटका जलविद्युत आयोजना छन् । २ जलविद्युत आयोजना सञ्चालनमा आउँदा ५ आयोजना निर्माणको विभिन्न चरणमा छन् ।
यो बेसिनमा अहिले ४४ मेगावाटको सुपर मादी आयोजना निर्माणाधीन छ । सुपर मादी हाइड्रो पावर कम्पनीले यो आयोजना निर्माण गरिरहेको हो । आयोजनाको ८० प्रतिशत बढी निर्माण पूरा भइसकेको छ ।
आयोजनाबाट २०७८ चैतदेखि विद्युत उत्पादन सुरु गर्ने लक्ष्य छ । निर्धारित तालिकाअनुसार नै निर्माण अघि बढेकाले अबको ११ महिनामा आयोजनाबाट विद्युत उत्पादन सुरु भई राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीमा जोडिने कम्पनीका अध्यक्ष पुष्पज्योति ढुंगानाले बताए ।
आयोजना सम्पन्न भएपछि वार्षिक २४२.६५ गिगावाट घन्टा बिजुली उत्पादन हुन्छ । ७ अर्ब ४७ करोड रुपैयाँ लागत अनुमान गरिएको आयोजनामा ८ बैंकले ५ अर्ब ७५ करोड २५ लाख रुपैयाँ लगानी गरेका छन् ।
यही बेसिनमा २४.८ मेगावाटको बज्र मादी आयोजना अघि बढेको छ । बज्र इनर्जी भेन्चर्स कम्पनीले यो आयोजनाको निर्माण अघि बढाएको हो । २०७६ जेठ ७ मा उत्पादन अनुमतिपत्र लिइसकेको कम्पनीले चालू आर्थिक वर्षभित्र आयोजनाको निर्माण सुरु गर्दैछ । अहिले आयोजना स्थलमा पहुँच सडक तथा अन्य आवश्यक पूर्वाधारहरू निर्माण हुँदैछन् ।
१ सय ५६ मेगावाटको मादी स्टोरेज, ४३ मेगावाटको माथिल्लो मादी–१ र २४ मेगावाटको गपुचे मादी पनि मादी बेसिनका आयोजना हुन् । यी ३ वटै आयोजना अहिले अध्ययनको चरणमा छन् ।
यो बेसिनमा पहिचान भएको सबैभन्दा ठूलो मादी स्टोरेज आयोजना हाइड्रो इलेक्ट्रिसिटी इन्भेसमेन्ट एण्ड डेभलपमेन्ट कम्पनीले अध्ययन गरिरहेको छ । चालू आर्थिक वर्षभित्र यो आयोजनाको अध्ययन पूरा गर्नुपर्ने तालिका छ ।
माथिल्लो मादी–१ आयोजना अन्नपूर्ण पावर कम्पनीले अध्ययन गरिरहेको छ । यो आयोजनाको अध्ययन चालू आर्थिक वर्षभित्र सम्पन्न गरिसक्नुपर्नेछ ।
गपुचे मादी इम्पावर हाइड्रो पावरले निर्माण गर्दैछ । कम्पनीले २०७५ असारदेखि यो आयोजनाको अध्ययन गरिरहेको छ । २०७८ असार मसान्तभित्र अध्ययन पूरा गर्नुपर्ने तालिका छ ।
यसअघि नै निर्माण सम्पन्न भएका ३७ मेगावाटका २ जलविद्युत आयोजना सञ्चालनमा छन् । २५ मेगावाटको माथिल्लो मादी र १२ मेगावाटको नामार्जुन मादीले विद्युत उत्पादन गरिरहेका छन् ।
माथिल्लो मादी चिनियाँ र नेपाली समूहको लगानीमा निर्माण भएको हो । मादी पावर कम्पनीले निर्माण गरेको आयोजनाले २०७३ पुस २५ गतेदेखि विद्युत उत्पादन सुरु गरेको हो ।
नामार्जुत मादी भने चालू आर्थिक वर्षमा नै प्रसारण प्रणालीमा जोडिएको हो । हिमालयन हाइड्रोपावर कम्पनीले निर्माण आयोजनाले २०७७ असोज ११ गतेदेखि विद्युत उत्पादन सुरु गरेको हो ।