ऊर्जा खबर
काठमाडौं । भारतीय सरकारी कम्पनी एनएचपिसी लिमिटेडले प्रस्तावित ७५० मेगावाटको पश्चिम सेती जलाशय जलविद्युत आयोजना निर्माण प्रक्रिया अगाडि बढाउन अध्ययन अनुमतिपत्रका लागि लगानी बोर्डमा आवेदन दिएको छ । कम्पनीले उक्त कामका लागि मंगलबार आवेदन दिएको हो ।
कम्पनीले पश्चिम सेतीसँगै ४५० मेगावाटको एसआर–६ निर्माण गर्न नेपाल सरकारबाट सैद्धान्तिक सहमति पाइसकेको छ भने यस विषयमा समझदारीपत्र (एमओयू) मा हस्ताक्षर समेत भइसकेको छ । गत भदौ २ गते सरकारसँग भएको एमओयू अनुसार ४५ दिनभित्र पश्चिम सेतीको अध्ययन अनुमति लिइसक्नुपर्ने प्रावधानअनुसार कम्पनीले आवेदन दिएको बोर्डले जानकारी दिएको छ ।
पश्चिम सेतीको विद्युतगृहबाट ५० किलोमिटर तल्लो तटीय क्षेत्रमा सेती नदी आयोजना निर्माण हुनेछ। आयोजनाबाट उत्पादन हुने बिजुली न्यूअत्तरिया सबस्टेसनमा जोड्ने योजना छ ।
एसआर–६ का लागि भने ६ महिनाको म्याद तोकिएको हुँदा कम्पनीले त्यही अनुसार प्रक्रिया अगाडि बढाइरहेको पनि जनाइएको छ । एनएचपिसी दुवै आयोजनाबाट उत्पादित बिजुली बेच्न अर्को सरकारी कम्पनी पावर ट्रेड कर्पोरेशन इन्डिया लिमिटेड (पिटिसी) सँग विद्युत खरिद बिक्रीका लागि एमओयू गरिसकेको छ ।
यसअघिका विभिन्न अध्ययनअनुसार पश्चिम सेतीबाट वार्षिक ३ अर्ब ३० करोड युनिट र सेती नदीबाट १ अर्ब ४० करोड युनिट बिजुली उत्पादन हुनेछ । पश्चिम सेतीको विद्युतगृहबाट ५० किलोमिटर तल्लो तटीय क्षेत्रमा सेती नदी आयोजना निर्माण हुने अध्ययनमा उल्लेख छ । दुवै आयोजना निर्माण गर्न ३ खर्ब रुपैयाँ लगानी आवश्यक पर्ने र एनएचपिसीले २ खर्ब ८८ अर्ब रुपैयाँ (१ खर्ब ८० अर्ब भारु) ल्याउने बाचा गरेको छ ।
जलविद्युत र सोलारबाट गरी दुई दर्जन आयोजना सम्पन्न गरेर भारतमा ७ हजार ७१ मेगावाट बिजुली उत्पादन गरिरहेको एनएचपीसीका ७ हजार ५३९ मेगावाट क्षमताका ११ आयोजना निर्माणाधीन छन् । केही वर्षभित्र जडित क्षमता दोब्बर (१४ हजार ६१० मेगावाट) पुर्याउन लागेको कम्पनीका केही ठूला आयोजना पाइपलाइनमा छन् ।
एनएचपीसीले विकास गरेका आयोजनाबाट वार्षिक २४ अर्ब ८५ करोड ५० लाख युनिट बिजुली उत्पादन हुने गरेको छ । आर्थिक वर्ष २०२१–२२ मा एनएचपीसीले बिजुली बेचेर ८१ अर्ब ८१ करोड भारु आम्दानी गरेको थियो । सो अवधिमा एनएचपीसीको खुद ३५ अर्ब ३८ करोड भारु नाफा कमाएको सार्वजनिक वित्तीय विवरणमा उल्लेख छ । एनएचपीसीले सिक्किम, अरुणाचल, हिमाञ्चल, मध्यप्रदेश, जम्मु–कश्मिर, उत्तराखण्ड र लद्दाखमा जलविद्युत आयोजना विकास गरिरहेको छ ।
सेती नदी बझाङमा पर्ने साइपाल हिमालबाट उत्पत्ति भएर बैतडी, डडेलधुरा र डोटी हुँदै अछाम पुगेपछि कर्णालीमा मिसिन्छ ।
