ऊर्जा खबर
काठमाडौँ । नेपालबाट ४० मेगावाट विद्युत् निर्यात गर्न बंगलादेशको अन्तरिम सरकारले स्वीकृति दिएको छ । त्यहाँको ऊर्जा तथा खनिज स्रोतका सल्लाहकार फौजुल कबिर खानले सोमबार नेपालबाट ४० मेगावाट विद्युत् आयातको स्वीकृति दिएको बताएका हुन् ।
नेपालबाट भारतको मुजफ्फरपुर सबस्टेशन हुँदै बंगलादेशमा विद्युत् लैजान बर्खास्तमा पारिएकी शेख हसिना नेतृत्वको सरकारले पहल थालेको थियो । तर, उनी नेतृत्वको सरकारले त्यहाँको ऊर्जा विभागबाट कानुन मन्त्रालयमा पठाएको उक्त विद्युत् आयातसम्बन्धी योजनाको कागजात हराएपछि विभागले हाल नयाँ फाइल तयार पारेर स्वीकृतिका लागि पठाएको थियो ।
बंगलादेशको ऊर्जा विभाग स्रोतका अनुसार नेपालबाट विद्युत् आपूर्ति गर्दा प्रतियुनिट ६.४० अमेरिकी सेन्ट अर्थात् (करिब ८.५१ रुपैयाँ) हुनेछ । साथै, भारतीय कम्पनी एनटीपीसी विद्युत् व्यापार निगम लिमिटेड (एनभीभीएन) ले मुनाफा र प्रसारण शुल्क समेत गर्दा नेपालबाट लैजाने १ युनिट विद्युत्का लािग बंगलादेशले करिब ९.१८ रुपैयाँ खर्चिनुपर्ने छ ।
पावर डिभिजनका अनुसार नेपालबाट बंगलादेशले आयात गर्ने ४० मेगावाटको जलविद्युत्को लागत बंगलादेशमा उत्पादित विद्युत्भन्दा महँगो भए पनि ग्यास वा तेलबाट उत्पादन गरिने विद्युतभन्दा सस्तो पर्ने छ ।
यदि नेपालबाट जलविद्युत् आयात गर्ने सम्झौता हुन सके, यसले बंगलादेशका लागि सीमापार व्यापारको ढोका खोल्न सक्ने तथा नेपाल र भुटानसँग विद्युत् आयात तथा अन्य द्विपक्षीय व्यापारका अवसरहरू बढाउन सहयोग पुग्ने अनुमान गरिएको छ ।
नेपालबाट बंगलादेश विद्युत् निर्यातका लािग भारतको प्रसारण लाइन प्रयोग गरिने छ, जसका लागि बंगलादेशले भारतलाई प्रसारण शुल्क तिर्नुपर्ने छ । तर यो ऊर्जा आयात तथा निर्यातका लागि नेपाल, भारत र बंगलादेशबीच त्रिपक्षीय सम्झौताको हुनुपर्ने छ । त्यस्तौ सम्झौताले त्रिदेशीय ऊर्जा सहकार्यको नयाँ युग शुरू गर्ने अपेक्षा समेत गरिएको छ । यसले नेपालका लागि विद्युत् बजारको नयाँ ढोका खोल्ने छ ।
बंगलादेशमा शेख हसिनाको नेतृत्वमा अवामी लिगको सरकार हुँदा यो सम्झौता यही सेप्टेम्बरमै गर्ने तयारी चलिरहेको थियो । तर, हसिनाको सरकार बर्खास्तीमा परेपछि परिस्थितिमा आएको परिवर्तन र हराएको फाइलसँग सम्बन्धित जटिलताले ढिलाइ हुने सम्भावना देखिएको हो।
नेपाल र बंगलादेशबीच २०२२ को मे महिनामा विद्युत् निर्यात–आयातसम्बन्धी सम्झौता पत्रमा हस्ताक्षर भएको थियो ।
उक्त सम्झौताअनुसार बंगलादेशले नेपालका दुई परियोजनाबाट क्रमशः २४ र १६ मेगावाट विद्युत् निर्यात गरिने छ । उक्त बिजुली भारत हुँदै बंगलादेशको भेरामारा राष्ट्रिय ग्रिडमा पठाइने योजना छ ।
