ऊर्जा खबर
काठमाडौँ । त्रिशूली नदी र त्यसका सहायक खोलाहरूमा निर्माणाधीन तथा निर्माण हुने जलविद्युत् आयोजनाबाट उत्पादित विद्युत् राष्ट्रिय प्रणालीमा प्रवाह गर्न शुरू गरिएको चिलिमे–त्रिशूली २२० केभी प्रसारण लाइनको निर्माण काम शुरू भएको करिब ७ वर्षमा पूरा भएको छ ।
उक्त प्रसारण लाइन र सबस्टेसन निर्माणको काम चिनियाँ कम्पनी पिङगाओ ग्रुप अफ कम्पनीजसँग २०७४ को कात्तिकमा ठेक्का भई सोही वर्षको पुसदेखि शुरू भएको थियो । यसको आधारमा ६ वर्ष १० महिनामा निर्माण पूरा भएको देखिन्छ । यसको दूरी रसुवाको आमाछोदिङमो गाउँपालिका थम्बुचेतस्थित चिलिमे हब सबस्टेसनदेखि नुवाकोटको किस्पाङ गाउँपालिकाको पहिरेबेँसीस्थित त्रिशूली-थ्री 'बी' हब सबस्टेसनसम्म २८ किलोमिटर रहेको छ ।
दशैं र तिहारको सार्वजनिक बिदामासमेत कर्मचारी, निर्माण व्यवसायी अहोरात्र खटी प्रसारण लाइन निर्माण सम्पन्न गरिएको नेपाल विद्युत् प्राधिकरण उच्च भोल्टेज ग्रीड विभागका निर्देशक थर्कबहादुर थापाले जानकारी दिए । उनका अनुसार अब केही दिनमा नै १११ मेगावाटको रसुवागढी र ४२.५ मेगावाटको सान्जेन लगायत आयोजनाबाट उत्पादित विद्युत् जोड्ने प्रक्रिया अगाडि बढ्ने छ ।
भौगोलिक रूपमा अत्यन्तै जोखिमयुक्त र कठिन हिमाली क्षेत्रमा टावर बनाउनुपर्ने, भीरैभीर रहेको र सडक पनि नभएकाले ढुङ्गा, गिट्टी, बालुवा, टावरका सामान, पानी मानिस या खच्चडबाट बोकाएर लैजानुपर्ने, बाढीपहिरो, वन क्षेत्रको जग्गा प्रयोगको समस्या, स्थानीयको अवरोध लगायत कारणले यो प्रसारण लाइन निर्माणको काममा धेरै नै ढिला भएको थियो ।
चिलिमे–त्रिशूली २२० केभी प्रसारण लाइनअन्तर्गत २२०/१३२/३३ केभीका चिलिमे हब र त्रिशूली थ्री बी हब सबस्टेसन यसअघि नै निर्माण सम्पन्न भइसकेका छन् । त्रिशूली थ्रि बी हब सबस्टेसनमा आएको विद्युत् त्रिशूली–काठमाडौं २२० केभी प्रसारण लाइन हुँदै काठमाडौंको मातातीर्थमा आई राष्ट्रिय प्रणालीमा समाहित हुनेछ । उता, सान्जेन र रसुवागढी जलविद्युत् आयोजनाहरुबाट उत्पादित विद्युत् चिलिमे हब सबस्टेसनमा जोडी चिलिमे–त्रिशूली प्रसारण लाइन हुँदै राष्ट्रिय प्रणालीमा समाहित हुनेछ ।
प्राधिकरणका अनुसार २८ किलोमिटर लामो प्रसारण लाइनका लागि ७६ वटा टावर निर्माण गरिएको छ । यो प्रसारण लाइन समुद्री सतहबाट ६८० देखि २६०० मिटरसम्म पर्ने भूभागमा निर्माण गरिएको छ । ३३ वटा टावर पहुँच सडक नै नभएका ठाउँमा सडक निर्माण गरी पूरा गरिएको छ ।
आयोजनाले लाइन निर्माणका लागि २० किलोमिटरभन्दा बढी पहुँच सडक निर्माण गरेको थापाले बताए । उनका अनुसार खच्चड, मानिस तथा ९ वटा हेलिकोप्टरबाट निर्माण सामग्री ढुवानी गरेर टावर र तार तान्ने काम पूरा भएको छ ।
उत्तरगया गाउँपालिका–१ तिरुबाट सोही वडाको सिरुचेतसम्म १ हजार २ सय ३५ मिटर लम्बाइमा तार तानिएको छ । मैलुङ खोलामाथि पर्ने उक्त खण्ड (मैलुङ क्रसिङ) मा ड्रोनको प्रयोग गरी तार तानिएको थियो ।
प्रसारण लाइनअन्तर्गत चिलिमे–मैलुङ खण्ड २० किलोमिटर डबल सर्किट र मैलुङ–त्रिशूली थ्री बी हबसम्म ८ किलोमिटर चार (मल्टी) सर्किट लाइन निर्माण गरिएको छ ।
कोरियन कम्पनीहरूको अगुवाईमा निर्माणाधीन २१६ मेगावाटको माथिल्लो त्रिशूली–१ जलविद्युत् आयोजनाको विद्युत् जोड्नका लागि मल्टी सर्किट लाइन बनाउन लागिएको जनाइएको छ । माथिल्लो त्रिशूली–१ ले मल्टी सर्किट लाइन बनाउँदा भएको खर्चको ६० प्रतिशत रकम बेहोर्ने सहमति छ ।
अनुमानित लागत ३ अर्ब ६२ करोड ८९ लाख अमेरिकी डलर रहेको चिलिमे–त्रिशूली आयोजनामा सरकार तथा प्राधिकरणको लगानी र जर्मन विकास बैंक (केएफडब्लू) को अनुदान रहेको छ । युरोपेली युनियनले स्थापना गरेको युरोपेली लगानी बैंक (इआइबी) को आयोजनामा सहुलितपूर्ण ऋण रहेको छ ।
