काठमाडौं । विद्युत् उत्पादन कम्पनीले निर्माण गर्न लागेको ४८० मेगावाटको फुकोट कर्णाली जलविद्युत् आयोजनाको वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन (इआइए) प्रतिवेदन स्वीकृतिको प्रक्रिया अघि बढेको छ । कम्पनीले अध्ययन गरेको आयोजना इआइए स्वीकृतीका लागि वन तथा वातावरण मन्त्रालय पठाएको छ ।
मन्त्रालयले स्वीकृति दिनुअघि सार्वजनिक सूचना निकालेर आयोजना निर्माण र सञ्चालन गर्दा कुनै प्रतिकुल असर पर्ने भए आगामी सात दिनभित्र राय/सुझाव पेस गर्न आग्रह गरेको छ ।
कम्पनीका अनुसार प्रतिवेदन तयारी गर्ने क्रममा सो क्षेत्रको प्राकृतिक, भौतिक, जैविक, सामाजिक, साँस्कृतिक र आर्थिक प्रणालीमा के कस्तो प्रभाव पर्दछ भनी यकिन गर्न सो क्षेत्रको नगरपालिका, गाउँपालिका, विद्यालय, अस्पताल, स्वास्थ्य चौकी तथा सरोकारवाला व्यक्ति वा संस्थासँग लिखित राय/सुझाव माग गरिएको छ ।
प्रस्तावित आयोजना कालिकोटको पचाँल झरना गाउँपालिका, रास्कोट नगरपालिका, सान्नी त्रिवेणी गाउँपालिका र खाडाचक्र नगरपालिका भएर बग्ने कर्णालीमा नदीमा निर्माण हुनेछ । आंशिक जलाशय आयोजनाका लागि आवश्यक जग्गा अधिग्रहणको काम भइसकेको छ ।
कम्पनीले अध्ययन गरिरहेको आयोजना भारतीय कम्पनी एनएचपीसी लिमिटेडको लगानीमा निर्माण हुनेछ । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालको गत जेठ १७ देखि २० गतेसम्मकाे भारत भ्रमणका क्रममा यो आयोजना निर्माण सम्बन्धी द्विपक्षीय सम्झौता भएको हो ।
यो आयोजना निर्माण गर्नका लागि एक नयाँ कम्पनी स्थापना हुनेछ । जसमा भारतीय कम्पनी एनएचपीसीको ५१ प्रतिशत र विद्युत् उत्पादन कम्पनीकाे ४९ प्रतिशत सेयर रहनेछ ।
आयोजना निर्माणका लागि करिब ६१ अर्ब ८६ करोड रुपैयाँ लागत अनुमान गरिएको छ । आयोजना निर्माण थालेको ५ वर्षमा उत्पादन थाल्ने कम्पनीको लक्ष्य छ । यो जलविद्युत् आयोजनाबाट उत्पादन हुने बिजुली भारत निर्यात हुनेछ । राष्ट्रिय प्रसारण ग्रीड कम्पनीले निर्माण गर्न लागेको ४०० केभी प्रसारणलाइनमार्फत भारत निर्यात हुनेछ ।
यो आयोजनाले हिउँदमा ७४४.७९ गिगावाट घन्टा र बर्खायाममा १७०३.८ गिगावाट घन्टा गरी वार्षिक सरदर २४४७.८८ गिगावाट घन्टा विद्युत् उत्पादन गर्न सक्ने अध्ययनले देखाएको छ ।