काठमाडौं । पछिल्लो समय निजी ऊर्जा उत्पादकहरूको आकर्षण सौर्य विद्युत उत्पादनतर्फ बढ्दै गएको छ । सरकारको मिश्रित ऊर्जाको अवधारणाका कारण सौर्य विद्युत आयोजनाको विकासमा लगानी गर्ने लगानीकर्ताको संख्या बढ्दै गएको हो ।
जलविद्युतको भन्दा कम लागत तथा छोटो समयमा निर्माण सम्पन्न गर्न सकिने हुँदा लगानीकर्ताको आकर्षण सौर्य ऊर्जामा बढिरहेको हो । विद्युत खरिद दर निर्धारण भएपछि नेपाल विद्युत प्राधिकरणसँग विद्युत खरिद सम्झौता (पिपिए) गरी धेरै सौर्य विद्युत आयोजना निर्माणमा गएका छन् ।
गत असोजमा मात्र करिब ८० मेगावाट विद्युत उत्पादन गर्न ४ सौर्य आयोजनाले अध्ययन अनुमतिका लागि विद्यत विकास विभागमा आवेदन दिएका छन् । आवेदन दिनेमध्ये १० मेगावाटका दुई र ३० मेगावाटको दुई आयोजना रहेको विभागको तथ्याङकमा छ ।
मिथिला इनर्जी प्रालिले ३०/३० मेगावाटको २ सौर्य आयोजना महोत्तरीमा अघि बढाउनका लागि अनुमति माग गरेको विभागले जनाएको छ । विभागका अनुसार ३० मेगावाट डाडाटोल सौर्य आयोजना जिल्लाको किसान नगर र पशुपति नगरमा अघि बढ्नेछ । अर्को ३० मेगावाटको भोलाटोल सौर्य आयोजना पशुपति नगरमा निर्माण हुनेछ । कम्पनीले दुवै आयोजनाको अध्ययन अनुमतिका लागि विभागमा गत असोज ६ गते आवेदन दिएको हो ।
यस्तै, पवन इनर्जी प्रालिले पनि महोत्तरीमा नै २० मेगावाटको दुई आयोजना अघि बढाउन अध्ययन अनमति माग गर्दै विभागमा आवेदन दिएको छ । कम्पनीले दुवै आयोजना जिल्लाको हात्तिसर्वामा अध्ययन गर्न गत असोज १ गते अध्ययन अनुमतिका लागि विभागमा आवेदन पेश गरेको छ ।
विभागबाट अनुमति पाएलगतै अध्ययन गरेर पुनः उत्पादन अनुमतिका लागि विभागमा आवेदन दिइने कम्पनीले जनाएको छ । विभागको तथ्याङक अनुसार हालसम्म करिब ३५४ मेगावाट विद्युत उत्पादन गर्न २९ सौर्य आयोजनाले अध्ययन अनुमतिका लागि आवेदन दिएका छन् । यस्तै, विभागले ३२१ मेगावाट विद्युत उत्पादन गर्न २१ सौर्य आयोजनालाई अध्ययन अनुमति दिएको छ । यी आयोजनाको अध्ययन भइरहेको छ ।
यस्तै, ५० मेगावाटको ७ सौर्य आयोजनाले अध्ययन पूरा गरी उत्पादन अनुमतिका लागि विभागमा आवेदन दिएका छन् । हाल, ९२.९७ मेगावाटका १६ सौर्य आयोजनाले उत्पादन अनुमति लिई निर्माण सुरु गरेका छन् ।