काठमाडौँ । ऊर्जा खबरले हरेक शुक्रबार प्रकाशन गर्दै आएको ‘ऊर्जा ज्ञान’ विषयक जानकारीमूलक सामग्रीमा यो साता अर्थात् आज (भदाै १८ गते) वायू ऊर्जा र यसका अंगहरूबारे जानकारी दिने प्रयास गरेका छौँ । अघिल्लो साता सौर्य ऊर्जा र यसका फाइदा-बेफाइदाबारे उल्लेख गरेका थियौँ ।
१. वायू ऊर्जा भनेको के हो ?
उत्तरः वायू ऊर्जा भनेको हामीले हावाबाट प्राप्त गर्ने शक्ति हो । हावामा भएको गति टर्वाइनको ब्लेडमा ठोक्किँदा, ब्लेडहरू घुम्छन्, तिनीहरूले विद्युत् उत्पन्न गर्छन् । यो सफा र नवीकरणीय ऊर्जा स्रोत हो किनकि हावा प्राकृतिक हो र कहिल्यै समाप्त हुँदैन । हावाको ऊर्जाले वायुलाई प्रदूषित गर्दैन, जसले गर्दा यो जीवाश्म इन्धनहरूको राम्रो विकल्प बन्छ ।
२. विन्ड टर्बाइनका अंगहरू के–के हुन् ?
उत्तरः विन्ड टर्बाइनका अंगहरु निम्न अनुसनर छन् ।
बहु वैकल्पिक प्रश्नउत्तर
१. वायु शक्ति केमा निर्भर रहन्छ ?
(क) वायुको गति
(ख) वायुको घनत्व
(ग) उचाइ
(घ) क र ख दुवै
उत्तरः क र ख दुवै
२. विन्ड भेनले के पत्ता लगाउने काम गर्दछ ?
(क) वायुको दिशा
(ख) वायुको गति
(ग) वायुको आद्रता
(घ) वायुको दबाब
उत्तरः वायुको दिशा
३. विन्ड टर्वाइनको गति कसरी नियन्त्रण गरिन्छ ?
(क) ब्लेडलाई घुमाएर
(ख) मेकानिकल ब्रेक प्रयोग गरेर
(ग) क र ख दुवै प्रयोग गरेर
(घ) यसमा उल्लेखित कुनै पनि हैन
उत्तरः क र ख दुवै प्रयोग गरेर
४. नेपालमा सबैभन्दा पहिले कुन ठाउँमा विन्ड टर्वाइन जडान गरिएको थियो ?
(क) पोखरा
(ख) बागलुङ
(ग) कागबेनी (मुस्ताङ)
(घ) फाप्लु (सोलु)
उत्तरः कागबेनी (मुस्ताङ)
५. Betz's Cocefficient को मान कति हो ?
(क) २२/७
(ख) २०/२६
(ग) १५/२७
(घ) १६/२७
उत्तरः १६/२७
६. विन्ड टर्वाइनले सैद्धान्तिक रूपमा हावामा रहेको काइनेटिक शक्तिको कतिसम्म उत्पादन गर्न सक्दछ ?
(क) ०.५०%
(ख) ०.४०%
(ग) ०.९०%
(घ) ०.५९%
उत्तरः ०.५९%
७. विन्ड टर्वाइनले उत्पादन गर्ने पावर के–केमा निर्भर रहन्छ ?
(क) हावाको गति
(ख) हावाको घनत्व
(ग) हावाको तापक्रम
(घ) माथि उल्लेखित सबै
उत्तरः माथि उल्लेखित सबै