काठमाडौं । देशभरको ३.१८ प्रतिशत जनसंख्यामा नवीकरणीय ऊर्जाका विभिन्न स्रोतको विद्युत पहुँच पुगेको छ। राष्ट्रिय प्रसारण प्रणालीको विद्युत सेवा नपुगेका दुर्गम गाउँमा नवीकरणीय ऊर्जाका वैकल्पिक स्रोतबाट विद्युत पहुँच पुर्याइएको हो ।
अर्थ मन्त्रालयले हालै सार्वजनिक गरेको आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को आर्थिक सर्वेक्षण रिर्पोटअनुसार वैकल्पिक ऊर्जाका विभिन्न कार्यक्रममार्फत लघु तथा साना जलविद्युत, सौर्य र वायु ऊर्जाको स्रोतबाट दुर्गम गाउँमा विद्युतीकरण गरिएको छ ।
चालू आर्थिक वर्षको फागुनसम्म वैकल्पिक ऊर्जा अन्तर्गत लघु तथा साना जलविद्युत आयोजनाबाट ८०१ किलोवाट विद्युत उत्पादन भएको रिर्पोटमा जनाइएको छ । यस्तै, सौर्य तथा वायु ऊर्जाको स्रोतबाट २५० किलोवाट विद्युत उत्पादन गरी दुर्गम गाउँमा विद्युतीकरण गरिएको छ ।
आघिल्लो वर्ष यही अवधिमा सौर्य तथा वायु ऊर्जाका स्रोतबाट ५० किलोवाट विद्युत उत्पादन भएको थियो । यसैगरी, देशभरमा २२ सय ५५ वटा बायो ग्सास प्लान्ट जडान भएका छन् । अघिल्लो वर्ष यहि अवधिमा १७ सय ६६ वटा वायो ग्यास प्लान्ट जडान भएकामा यो वर्ष ४८९ बढी जडान भएको रिर्पोटमा उल्लेख छ ।
यो वर्ष दुर्गम गाउँमा घरेलु सौर्य ऊर्जा प्रविधि जडान कार्य भने गत वर्षको तुलनामा घटेको छ । गत वर्ष २९ हजार ८ सय १६ घरधुरीमा घरेलु विद्युत सौर्य ऊर्जा प्रविधि जडान गरिएकोमा यो वर्ष ६ हजार ३ सय २९ घरधुरीमा मात्रै सौर्य ऊर्जा प्रविधि जडान गरी विद्युत पहुँच पुर्याइएको मन्त्रालयले जनाएको छ ।
विद्युत बाहेक ३६ प्रतिशत जनसंख्याले विभिन्न प्रयोजनका लागि नवीकरणीय ऊर्जाको उपयोग गर्दै आइरहेको पनि मन्त्रालयको रिर्पोटमा उल्लेख गरिएको छ । ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्रालय मातहतको वैकल्पिक ऊर्जा प्रवर्द्धन केन्द्रअन्तर्गत दुर्गम ग्रामीण क्षेत्रमा नवीकरणीय ऊर्जाका स्रोतबाट विद्युतीकरण गर्न विभिन्न खाले अनुदानका कार्यक्रमहरू सञ्चालन हुँदै आएका छन् ।
केन्द्रको अनुदानमा बनेका लघु तथा साना जलविद्युत, सौर्य र वायु ऊर्जाका स्रोतबाट उत्पादन भएको विद्युतको जडित क्षमता ७२ मेगावाट पुगेको मन्त्रालयले जनाएको छ ।