काठमाडौं । तनहुँको आँबुखैरेनी गाउँपालिकामा आरन सञ्चालन गर्दै आएका ५१ वर्षीय रामलाल विश्वकर्माले बिजुलीबाट चल्ने स्वचालित घन बनाएका छन् । आरनमा फलामको काम गर्दा मार हान्न विद्युतबाट चल्ने स्वाचालित घन बनाएका हुन् ।
फलामलाई मार हान्न विद्युतबाट चल्ने स्वचालित घन बनाएपछि गाउँमा उनको परिचय फेरिएको छ । फलामलाई आकार दिन घन हान्न बलियो मानिस चाहिने भएकाले विकल्पका रूपमा स्वचालित घन बनाएको विश्वकर्माले बताए ।
‘फलाम गाल्न घन हान्नुपर्दा दुई जना चाहिने भयो,’ आरानमा घरेलु औजार बनाउँदै गरेका रामलालले भने, ‘दिन रात उपाय खोजें र यो मेसिन बनाए ।’ मेसिन बनाउन रामलालले मोटर, नट बोल्ट, चेन, पुल्ली, घिर्नी, फलामका पाता र काठको प्रयोग गरेका छन् ।
मेसिन बनाउन करिब ३० हजारका सामान खरिद गरेको उनले बताए । युट्युब हेरेर बनाएको सो मेसिन तेस्रो पटकको प्रयासमा सफल भएको उनले बताए । फलामलाई पातलो बनाउन दुई वर्षदेखि विश्वकर्माले सो मेसिन नै प्रयोग गर्दै आएका छन् ।
करिब ५० हजार रूपैयाँ खर्च गर्नसके अझ राम्रो र कम आवाज आउने स्वचालित घन बनाउनसक्ने क्षमता आफूसँग भएको पनि उनले बताए । कोइलामा तताएर रातो बनाइएको हतियारलाई पातलो र निश्चित आकार दिनुपर्दा विद्युत अन गरी दुई वटा घनको बीचमा लैजानु पर्छ । खुट्टाले थिचेपछि स्वचालित घनले दबाब दिन्छ र घनको चाललाई नियन्त्रण र बन्द पनि खुट्टाबाटै गर्न सकिन्छ । स्वचालित घन प्रयोग गर्दा महिनामा करिब एक हजार रूपैयाँ विद्युत महसुल उठ्ने गरेको उनको भनाइ छ ।
चितवन पदमपुर घर भई हाल घुमाउनेघाट बस्दै आएका विश्वकर्माले आरन दर्ता गरेका छैनन् । आरान दर्ता गर्ने प्रक्रियाबारे आफूलाई केही थाहा नभएको उनले बताए । जीवन निर्वाहका लागि मात्र आफूले आरान सञ्चालन गरेको उनले बताए ।
करौती, हँसिया, बञ्चरो, खुर्पा र कोदालो बनाउने गर्दै आएका विश्वकर्माले घरायसी हतियार अरचापेको (धार लगाएको) ५० रूपैयाँदेखि २०० रुपैयाँसम्म लिने गर्छन् । नयाँ घरेलु हतियारको प्रकारअनुसार ४०० रुपैयाँदेखि माथि पर्ने विश्वकर्माले बताए ।
आफूले घरेलु हतियारको अलावा ट्र्याक्टरको डिब्बालगायत लेथका कामसमेत गर्नसक्ने बताए । ठूलो ग्रिल कारखाना सञ्चालन गर्ने उद्देश्य भए पनि आर्थिक अभावमा त्यो पूरा गर्न नसकेको उनको भनाइ छ ।
‘ठूलो ग्रिल उद्योग सञ्चालन गर्न आर्थिक अवस्था कमजोर छ, सामान्य लेखपढ गरेको छु, राज्यले केही सहयोग गरेमा व्यवसायलाई थप विस्तार गर्न इच्छा छ’ उनले भने । विश्वकर्माको क्षमता, खुबी र लगनशीलता देखेर घुमाउने घाटमा आरान राख्न करिब एक आना जग्गा निःशुल्क प्रदान गरिएको छ ।
हँसियादेखि कुटो कोदालोसम्म बनाउन र अरचाप्न परे विश्वकर्मालाई नै लगाउने गरेको घुमाउने घाटकी ५६ वर्षीया सन्सरी गुरूङले बताए । घुमाउने, साराङघाट, मास्दीघाटलगायतका ६/७ वटा गाउँका बासिन्दाले उनको आरनबाट सेवा लिँदै आएका छन् ।