ऊर्जा खबर
काठमाडौं । संखुवासभाको शीतलपाटीमा प्रस्तावित २२० केभी सबस्टेसनमा जोडिने गरी करिब ४ सय ५ मेगावाटका जलविद्युत आयोजना अघि बढेका छन् । यो सबस्टेसनमा जोडिने गरी संखुवासभा र भोजपुरका विभिन्न नदी तथा खोलामा १५ जलविद्युत आयोजना अघि बढेका हुन् ।
यो सबस्टेसनमा जोडिने गरी निजी लगानीमा अघि बढेका जलविद्युत आयोजना निर्माणको विभिन्न चरणमा छन् । १२०.११ मेगावाटका आयोजना निर्माणामा गइसकेका छन् । केही नेपाल विद्युत प्राधिकरणसँग विद्युत खरिद सम्झौता (पिपिए) गर्न पालो कुरेर बसेका छन् भने केही वित्तीय स्रोत जुटाउँदै छन् ।
अहिले ९७.२० मेगावाटको इसुवा खोला, १४.१५ मेगावाटको तल्लो इर्खुवा र ८.७६ मेगावाटको चिर्खुवा (४.७/४.०६ मेगावाट) आयोजना निर्माणाधीन छन् । इसुवा खोला केबिएनआर इसुवा पावर कम्पनीले अघि बढाएको हो । यो आयोजनामा ६ बैंक तथा वित्तीय संस्थाले ऋण लगानी गरेका छन् । कूल १० अर्ब रुपैयाँ लागत अनुमान गरिएको आयोजनामा बैंकले गरेको लगानी ८० प्रतिशत हो ।
अनुमानित लागतमा आयोजना सम्पन्न हुँदा प्रतिमेगावाट लागत १० करोड २९ लाख खर्च हुनेछ । अर्धजलाशय यो आयोजनाबाट वार्षिक ६ सय ४८ गिगावाट घन्टा विद्युत उत्पादन हुनेछ । आयोजनाबाट २०८० सालको अन्त्यसम्ममा विद्युत उत्पादन सुरु गर्ने लक्ष्य छ ।
लोवर इर्खुवा खोला हाइड्रो पावर कम्पनीले अघि बढाएको तल्लो इर्खुवा खोलाको करिब २० प्रतिशत निर्माण पूरा भइसकेको छ । अहिले आयोजनाको मुख्य सुरुङमा धमाधम काम भइरहेको छ । मुख्य सुरुङ ३५ प्रतिशत खनेर सकिएको कम्पनीले जनाएको छ ।
यो आयोजनाबाट २०७९ साउनदेखि विद्युत उत्पादन गर्ने तालिका छ । सुरुमा यो आयोजनाको विद्युत २२० केभी कोसी कोरिडोर प्रसारण लाइनको तुम्लिङटार सबस्टेसनमा जोडिने गरी प्राधिकरणसँग प्रसारण सम्झौता भएको थियो । तर, तुम्लिङटार विमानस्थल जनिकैबाट सबस्टेसनसम्मको प्रसारण लाइन निर्माण गर्न नसकिने भएपछि अब शीतलपाटी सबस्टेसनमा जोडिने भएको छ ।
२ अर्ब २५ करोड रुपैयाँ लागत अनुमान गरिएको यो आयोजना सम्पन्न भएपछि वार्षिक ८ करोड युनिट विद्युत उत्पादन हुनेछ ।
चिर्खुवा हाइड्रो पावर कम्पनीले एकसाथ २ आयोजना निर्माण गरिरहेको छ । ४.७ मेगावाटको माथिल्लो चिर्खुवा र ४.०६ मेगावाटको तल्लो चिर्खुवा आयोजना निर्माणाधीन छन् ।
यस्तै, ४५ मेगावाटको कसुवा जलविद्युत आयोजना निर्माणमा जाने तयारीमा छ । यो आयोजना कसुवा खोला हाइड्रो पावर कम्पनीले अघि बढाएको हो । यो आयोजनाले बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट ऋण लगानी जुटाइसकेको छ ।
संखुवासभाको कसुवाखोलामा निर्माण हुने यो आयोजनाको ६ महिना हिउँदयाम र ६ महिना बर्खायामको दर पाउने गरी पिपिए भइसकेको छ । आयोजनाबाट २०८२ साल साउनदेखि विद्युत उत्पादन गर्ने तालिका छ । आयोजना सम्पन्न भएपछि वार्षिक २५८ गिगावाट घन्टा विद्युत उत्पादन हुनेछ ।
४ मेगावाटको फेदीखोला आयोजना पिपिए सम्पन्न भई वित्तीय स्रोत जुटाउने प्रक्रियामा छ । वित्तीय स्रोत जुटेपछि आयोजनाको संरचना निर्माणको काम सुरु हुनेछ ।
३७.७ मेगावाटको इसुवाखोला क्यासकेड आयोजना पनि पिपिए सम्पन्न गरेर निर्माणमा जाने तयारीमा छ । यो इसुवा खोलाको क्यासकेड आयोजना हो । इसुवा इनर्जी कम्पनीले आयोजना अघि बढाएको हो ।
साढे १४ मेगावाटो माथिल्लो इर्खुवा आयोजना निर्माणमा जाने तयारीमा छ । आरती पावर कम्पनीले यो आयोजनाको निर्माण सुरु गर्न लागेको हो । २०७८ बैशाखभित्र बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट लगानी जुटाएर मंसिरदेखि संरचना निर्माणको काम सुरु गरिने भएको छ ।
यो आयोजनाको पिपिए भइसकेको छ । आयोजनाबाट २०८० सालभित्र विद्युत उत्पादन सुरु गर्ने लक्ष्य छ । आयोजना सम्पन्न भएपछि वार्षिक ९० गिगावाट घन्टा विद्युत उत्पादन हुनेछ ।
अर्को ४५ मेगावाटको अप्सुवा जलविद्युत आयोजना उद्योगी पवन गोल्यानले अघि बढाएका छन् । यो आयोजनाले अहिले विद्युत प्राधिकरणसँग पिपिए गर्न पालो कुरिरहेको छ ।
४० मेगावाटको माथिल्लो संखुवा पनि शीतलपाटी सबस्टेसनमा जोडिने आयोजना हो । ह्याप्पी इनर्जी कम्पनीले अघि बढाएको यो आयोजनासमेत पिपिएको लाइनमा छ । २० मेगावाटको माथिल्लो अप्सुवा र १३ मेगावाटको सिसुवा पनि पिपिए गर्ने लाइनमा छन् ।
१५.५२ मेगावाटको इर्खुवा ‘बी’ र १४.१ मेगावाटको इखुर्वा खोला ‘क’ पनि निर्माणमा जाँदैछन् ।
४१ मेगावाटको तल्लो संखुवा अहिले अध्ययनको चरणमा छ । यो आयोजनाको वातावरणीय अध्ययन भइरहेको छ । यो आयोजना सरकारको बास्केटबाट निजी क्षेत्रले लिएर निर्माण अघि बढाउन लागेको हो । संखुवा बेसिनमै सरकारको बास्केटमा रहेको मध्य संखुवा पनि अहिले अध्ययनको चरणमा छ ।
यी सबै आयोजनाको विद्युत प्रस्तावित शीतलपाटी सबस्टेसनमा जोडिनेछ । यो सबस्टेसनमा जोडिएको विद्युत शीतलपाटी–तुम्लिङटार प्रसारण लाइन हुँदै २२० केभी कोसी कोरिडोरको तुम्लिङटार सबस्टेसनमा पुर्याइनेछ । प्रस्तावित प्रसारण लाइन र सबस्टेसन निर्माणका लागि अहिले अध्ययन भइरहेको छ ।
