ऊर्जा खबर
संखुवासभा । संखुवासभामा निमार्णाधीन ९०० मेगावाट क्षमताको अरुण तेस्रो जलविद्युत् आयोजनाको मूख्य सुरूङ मार्गको ‘ब्रेक थ्रू’ भएको छ । संखुवासभाको मकालु गाउँपालिका–५ आम्राङमा आयोजित एक कार्यक्रममा मंगलबार प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले सुरूङको ब्रेक थ्रु गरेका हुन् । फ्याक्सिन्दा ड्यामसाइडदेखि दिदिङमा निर्माण हुने विद्युत् गृहसम्म पानी पुर्याउन ९.५ मिटर परिधिको ११.७८ किमि सुरुङ मार्ग निर्माण गरिएको हो ।
आयोजना विकासका लागि सन् २०१४ मा आयोजना विकास सम्झौता (पीडीए) सम्पन्न भएको थियो । सन् २०१८ मा काठमाडौँमा आयोजित एक कार्यक्रममा पूर्व प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले आयोजनाको शिलान्यास गरेका थिए । सन् २०१८ देखि आयोजना निर्माणको काम सुरू भएको थियो । हाल सन् २०२५ मार्चसम्ममा निर्माण सम्पन्न गर्ने लक्ष्यसहित आयोजनाको काम भइरहेको छ ।
आयोजनाको कुल अनमानित लागत ९२ अर्ब हाराहारी छ । हालसम्म ६४ अर्ब खर्च भइसकेको छ । करिब ६० प्रतिशत वित्तीय र ७५ प्रतिशत भौतिक प्रगति भएको छ । प्रसारण लाइनतर्फ २० प्रतिशत मात्रै प्रगति भएको छ । सन् २०२४ मा सक्ने लक्ष्य रहे पनि कोसी राजमार्गको दुरावस्था, सरकारले समयमा सहजीकरण नगर्दा र स्थानीय समस्यालगायतले काममा ढिलाइ भएको आयोजनाले जनाएको छ ।
आयोजनाबाट नेपाललाई २१.९ प्रतिशत अर्थात् १ सय ९७ मेगावाट निःशुल्क बिजुली पाउनेछ । आयोजनाले उत्पादन सुरू भएको १५ वर्षसम्म ७ प्रतिशत र त्यसपछिका १० वर्ष १२ प्रतिशत ईनर्जी रोयल्टी नेपाल सरकारलाई बुझाउनु पर्नेछ । यस्तै उत्पादन सुरु भएपछि १५ वर्षसम्म ४०० रूपैयाँ प्रतिमेगावाट र त्यसपछिका १० वर्ष प्रतिमेगावाट १८ सय रूपैयाँ क्यापासिटी रोयल्टी सरकारलाई बुझाउनु पर्नेछ ।
निर्माण सम्पन्न भएको २५ वर्षपछि परियोजना नेपाल सरकारलाई हस्तान्तरण गरिने पीडीएमा उल्लेख छ । आयोजनाबाट वार्षिक उर्जा उत्पादन ४ अर्ब १ करोड ८० लाख युनिट हुनेछ ।
