काठमाडौं । ६० मेगावाटका सौर्य विद्युत आयोजनाको अध्ययन पूरा भएको छ । देशका विभिन्न जिल्लामा पहिचान भएको ९ सौर्य विद्युत आयोजनाको अध्ययन सकिएको हो ।
विद्युत विकास विभागका अनुसार अध्ययन पूरा भएका आयोजनाले उत्पादन अनुमतिका लागि आवेदन दिएका छन् । निजी र सरकारी ऊर्जा उत्पादककहरुले निर्माण अनुमतिका लागि आवेदन दिएका हुन् ।
आवेदन दिने मध्ये १० मेगावाटका ४ सौर्य आयोजना छन् । बाँकी ५ साना आयोजना छन् । १० मेगावाटको सौर्य आयोजना अनुमतिका लागि क्रमशः इको पावर डेभलपमेन्ट, पोजेटिभ इनर्जी, पशुपति रिनुअबल् र झापा इनर्जीले आवेदन दिएका छन् ।
इको पावरले सौर्य आयोजना निर्माण अनुमति माग गर्दै गत २०७७ चैत्र १८ गते आवेदन दिएको विभागले जनाएको छ । यस्तै, पोजिटिभ इनर्जी र पशुपति रिनुअबल्ले कपिलवस्तुमा आयोजना निर्माण गर्न अनुमति माग गर्दै विभागमा आवेदन दिएका छन् । पोजेटिभ इनर्जीले गत बैशाख २३ गते र रिनुअबल्ले गत साउन १५ गते आवेदन दिएका हुन्।
झापा इनर्जी लिमिटेडले पनि झापामा १० मेगावाटको आयोजना अघि बढाउन गत जेठ ३१ गते आवेदन दिएको विभागको तथ्याङ्कमा छ । यस्तै, एसियन टेक कर्पोरेसनले सिराहामा ४ मेगावाटको सौर्य आयोजना अघि बढाएको छ । कम्पनीले अध्ययन पूरा गरी निर्माण अनुमतिका लागि विभागमा आवेदन दिएको छ ।
२०७६ मंसिर १२ गते आवेदन दिएको थियो । आवेदन पेश गरेको २ वर्ष वितिसक्दा पनि कम्पनीले अझै अनुमति पाएको छैन् । इस्ट सोलारले ५ मेगावाटको आयोजना निर्माण गर्न २०७७ चैत्र ८ गते विभागमा आवेदन दिएको छ । यो आयोजनाको झापामा निर्माण हुनेछ । अपि पावर कम्पनीले पनि १ मेगावाटको सौर्य आयोजना निर्माण गर्न अनुमति माग गरेको छ । कम्पनीले निर्माण अनुमतिका लागि गत २०७६ मंसिर १३ गते आवेदन दिएको थियो ।
यस्तै, नेपाल विद्युत प्राधिकरणले नुवाकोटमा ९.५९ मेगावाटको २ सौर्य आयोजनाको अनुमति माग गर्दै विभागमा आवेदन दिएको छ । प्राधिकरणले गत असोज १२ गते अनुमति माग गर्दै आवेदन दिएको हो ।
पछिल्लो समय निजी ऊर्जा उत्पादकहरूको आकर्षण सौर्य विद्युत उत्पादनतर्फ बढ्दै गएको छ । सरकारको मिश्रित ऊर्जाको अवधारणाका कारण सौर्य विद्युत आयोजनाको विकासमा लगानी गर्ने लगानीकर्ताको संख्या बढ्दै गएको हो ।
जलविद्युतको भन्दा कम लागत तथा छोटो समयमा निर्माण सम्पन्न गर्न सकिने हुँदा लगानीकर्ताको आकर्षण सौर्य ऊर्जामा बढिरहेको हो । विद्युत खरिद दर निर्धारण भएपछि नेपाल विद्युत प्राधिकरणसँग विद्युत खरिद सम्झौता (पिपिए) गरी धेरै सौर्य विद्युत आयोजना निर्माणमा गएका छन् ।