काठमाडौं । नेशनल हाइड्रो पावर कम्पनी लिमिटेडले भोजपुरमा निर्माण गरिरहेको १४.१५ मेगावाटको तल्लो इर्खुवा खोला जलविद्युत आयोजनाको सुरुङ खन्ने काम ८० प्रतिशत पूरा भएको छ । आयोजनाको मुख्य सुरुङ खन्ने काम अन्तिम चरणमा पुगेको हो ।
२ हजार ४ सय मिटर लामो सुरुङको २३०० मिटर खन्ने काम सकिएको कम्पनीले जनाएको छ । कम्पनीका अनुसार बाँकी १०० मिटर पनि छिट्टै पूरा हुनेछ । आयोजनाको बाँध, सुरुङ, विद्युतगृह सबै क्षेत्रको काम भइरहेको कम्पनी सार्वजनिक गरेको आर्थिक वर्ष २०७९/८० को दोस्रो त्रैमासको वित्तिय वितरणमा उल्लेख छ । जिल्लाको षडानन्द नगरपालिका र साल्पा सिलिचो गाउँपालिकामा संरचना रहने गरी निर्माणाधीन आयोजना तिव्र गतिमा अघि बढेको छ ।
आयोजनाको सिभिल संरचना निर्माणको काम करिब ६० प्रतिशत पूरा भएको छ । यस्तै, विद्युतीय मेसिन तथा उपकरणहरू ठेक्का सम्झौता भई तथा हाइड्रो मेकानिकल उपकरण सम्बन्धि काम ७० प्रतिशत पूरा भएको छ । इलेक्ट्रो मेकानिकलसम्बन्धी काम करिब ६० प्रतिशत पूरा भएको कम्पनीले जनाएको छ ।
आयोजनाको सिभिल संरचनामध्ये बाँध, बालुवा थिग्राउने ट्याङ्की, पेनस्टक पाइपको सर्पोट र एङ्कर ब्लक, विद्युतगृह, स्वीचयार्ड आदीको काम अनिल मल्ट्बिगाले थापा्बिएनटी जेभीले गरिरहेको छ ।
यस्तै, इलेक्ट्रो मेकानिकल उपकरणको डिजाइन, उत्पादन, ढुवानी, जडान तथा परीक्षणको लागि अन्तराष्ट्रिय प्रतिस्पर्धामा चिनियाँ कम्पनी चोङक्विङ वाटर टर्वाइन वक्र्स (सिडब्लुटीडब्लु) ले गरिरहेकाे छ ।
आयोजनाको सबै काम सम्पन्न गरी आगामी २०८० साउनभित्र उत्पादन सुरु गर्ने तालिका छ । यसअघि आयोजनाबाट २०७९ सालभित्र विद्युत उत्पादन सुरु गर्ने तालिका भएपनि कोरोना महामारीका कारण सरकारले एक वर्ष समयअवधि थप गरेको हो ।
आयोजना सम्पन्न भई उत्पादन हुने विद्युत २२० केभी शितलपाटी सबस्टेसनमा जोडिनेछ । तर, शितलपाटी सबस्टेसन निर्माण सम्पन्न गर्न समय लाग्ने भएकोले वैकल्पिक रुपमा जोड्नका लागि लाइनको व्यवस्थाको काम भइरहेको पनि कम्पनीले जनाएको छ । आयोजनाबाट वार्षिक ७ करोड ५१ लाख युनिट बिजुली उत्पादन हुनेछ । यसबाट वार्षिक ४३ करोड रुपैयाँ आम्दानी हुने प्रक्षेपण गरिएको छ ।
आयोजना सम्पन्न गर्न २ अर्ब ४३ करोड रुपैयाँ लागत अनुमान गरिएको छ । आयोजनाको लगानी बैंकको ऋण तथा स्वपुँजी लगानीबाट जुटाइएको छ । आयोजनामा माछापुच्छ्रे बैंकको अगुवाईमा नेपाल एसबिआई र ज्योति विकास बैंकले १ अर्ब ७२ करोड रुपैयाँ ऋण लगानी गरेका छन् । ७१ करोड रुपैयाँ स्वपुँजी लगानी छ ।
आयोजनाको मुख्य प्रवद्र्वक नेशनल हाइड्रोले १८ वर्षदेखि सिन्धुपाल्चोकमा ७.५ मेगावाटको इन्द्रावती तेस्रो निर्माण गरी सञ्चालन गरिरहेको छ । नेशनल हाइड्रोले सिन्धुपाल्चोकमै ४.५ मेगावाटको तल्लो इन्द्रावतीको अनुमति पाएको छ । इन्द्रावती तेस्रो निर्माण गर्न बैंकहरूसँग लिएको ऋण भने कम्पनीले २०७४ सालमै चुक्ता गरिसकेको छ ।