काठमाडौँ । चितवनको भरतपुर महानगरपालिका–६ देवनगरमा निर्माण गरिएको ३३/११ केभी सबस्टेसन तथा गोन्द्राङ–देवनगर ३३ केभी लाइन उद्घटन गरिएको छ । भरतपुर महानगरपालिका प्रमुख रेनु दाहाल र नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले शनिबार संयुक्तरूपमा सबस्टेसन तथा प्रसारण लाइनको उद्घाटन गरेका हुन् ।
उद्घाटन कार्यक्रममा प्रमुख दाहालले विद्युत् आपूर्तिमा रहेको न्यू भोल्टेजका कारण उद्योग व्यवसाय नचलेको, पङ्खा नचलेको भन्ने उपभोक्ताबाट आउने गुनासो देवनगर सबस्टेसन सञ्चालनमा आएपछि सम्बोधन भएको बताइन् । ‘चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज, स्थानीय बासिन्दा लगायतको साथ र सहयोगले लाइन तथा सबस्टेसन निर्माण भएको छ,’ उनले भनिन्, ‘स्थानीयको मागबमोजिम केही क्षेत्रमा नाङ्गो तार बदलेर कालो तार राख्ने र यसलाई भूमिगत गर्ने कार्य गरिने छ ।’
यसैगरी, भरतपुर महानगरपालिका उपप्रमुख चित्रसेन अधिकारीले सबस्टेसन निर्माण भरतपुर महानगरपालिकाको पश्चिमी भेगको विकासका लागि कोशेढुङ्गा हुने बताए । साथै, चितवनका प्रमुख जिल्ला अधिकारी भुपेन्द्रजंग थापाले सबस्टेसन निर्माणपछि विद्युत् आपूर्तिमा स्थानीयबाट आउने गुनासो सम्बोधन र उद्योग कलकारखाना स्थापनाका लागि आधार तयार बताए ।
कार्यक्रममा प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक घिसिङले आगामी ५० वर्षमा भरतपुर महानगरपालिकामा हुने विद्युत् भागमा प्रक्षेपण गरी २४सै घन्टा विश्वसनीय, गुणस्तरीय र पर्याप्त विद्युत् आपूर्तिका लागि काम अगाडि बढाइसकेको बताए । ‘महानगर क्षेत्रमा भइरहेको तीव्र सहरीकरणका कारण बढिरहेको विद्युत् मागलाई सम्बोधन गर्न ३३ केभीको रिङमार्फत १२३ केभी सबस्टेसनमा जोड्ने गरी काम भइरहेको छ,’ उनले भने ।
प्रााधिकरण वितरण तथा ग्राहक सेवा निर्देशनालयका उपकार्यकारी निर्देशक मनोज सिलवालले पनि विद्युत् मागबमोजिम आपूर्ति दिन नसकेर त्यस क्षेत्रमा बाध्यकारी लोडसेडिङ गर्नुपर्ने अवस्था देवनगर सबस्टेसन बनेपछि अन्त्य भएको बताए । अब त्यस क्षेत्रमा माग बमोजिम गुणस्तरीय र पर्याप्त विद्युत् दिन सकिने उनको भनाइ थियो ।
देवनगर सबस्टेसनबाट भरतपुर महानगरपालिका ५, ६, ८, ९, १३, १४, १५, २२ र २३ नम्बर वडामा विद्युत् आपूर्ति दिइएको छ । प्राधिकरणका अनुसार सबस्टेसनमा २४ एमभिए क्षमताको पावर ट्रान्सफर्मर राखिएको छ, जसबाट करिब २२ मेगावाट विद्युत् आपूर्ति गर्न सकिने छ ।
महानगरपालिका–११ स्थित १३२ केभी बसेनी सबस्टेसनबाट गएको ३३ केभी लाइनलाई गोन्द्राङमा ट्यापिङ गरी वनदेवी, सल्लेनी, गौरीगन्ज, बरुवा, केशरबाग हुँदै देवनगर सबस्टेसनसम्म पुर्याइएको छ । गोन्द्राङबाट देवनगर सबस्टेसनसम्म करिब साढे ९ किलोमिटर ३३ केभी प्रसारण लाइन निर्माण गरिएको छ । त्यहाँबाट स्थानीयस्तरमा विद्युत्् आपूर्ति गर्न ११ केभीका ४ वटा फिडरहरू निकालिएका छन् ।
देवनगर सबस्टेसनबाट विद्युत् आपूर्ति दिन थालेपछि भरतपुरको दक्षिण–पश्चिम क्षेत्रमा पर्ने गौरीगन्ज, प्रेमबस्ती, शिवनगर, फूलबारी, गीतानगर, पटिहानी, सितामाई क्षेत्रका उपभोक्ताले बेहोर्दै आएको न्यून भोल्टेजको समस्या अन्त्य भएको प्राधिकरणले जनाएको छ ।
प्राधिकरणका अनुसार सरकारको लगानी र विश्व बैंकको ‘ग्रिड सोलार तथा ऊर्जा दक्षता आयोजना (प्योकेज–९)’ अन्तर्गत प्राप्त सहुलितपूर्ण ऋणमा ३३ केभी लाइन र सबस्टेसन निर्माण गरिएको हो । गोन्द्राङ–देवनगर ३३ केभी प्रसारण लाइन र सबस्टेसनको लागत करिब १० करोड रुपैयाँ रहेको आयोजना निर्देशक/संयोजक अच्युत घिमिरेले जानकारी दिए ।
सबस्टेसन तयार भए पनि लाइन निर्माणमा स्थानीयको अवरोध र वातावरणीय अध्ययन तथा स्वीकृतिमा समय लाग्दा सबस्टेसन सञ्चालनमा ल्याउन केही ढिलाइ भएको थियो । कोभिड–१९ को महामारी, जग्गा अधिग्रहणमा समस्या, चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको मध्यवर्ती क्षेत्र (बफर जोन) मा पर्ने जङ्गल हुँदै प्रसारण लाइन लैजानुपर्ने र त्यसका लागि संक्षिप्त वातावरणीय प्रभाव अध्ययन तथा स्वीकृतिमा समय लाग्दा, स्थानीयको अवरोधले समेत काममा ढिलाइ भएको थियो ।