काठमाडौं । हरेक वर्ष माग र आपूर्तिबीच सन्तुलन मिलाउन ठूलो परिमाणमा भारतबाट विद्युत आयात गर्ने देशको बाध्यतामा कमी आएका छ । नेपाल विद्युत प्राधिकरणले गत आर्थिक वर्ष (आव २०७८/७९) मा आयातित विद्युत उल्लेख्यमात्रामा घटेको हुँदा अबका दिनमा निर्यातको सम्भावना बढ्दै गएको देखिन्छ ।
अघिल्लो आवमा २१ अर्ब ८२ करोड रुपैयाँ बराबरको विद्युत भारतबाट आयात गरेको प्राधिकरणले गत आवमा ११ अर्ब ५८ करोड रुपैयाँको मात्र आयात गरेको छ; जुन अघिल्लो आवको तुलनामा १० अर्ब २४ करोड रुपैयाँ कमी हो ।
आन्तरिक माग धान्न आव २०७७/७८ मा २ अर्ब ८० करोड ६० लाख युनिट (२८०६ गिगावाट घन्टा) विद्युत आयात गरिएकोमा आव २०७८/७९ मा ४५.०५ प्रतिशत घटेर १ अर्ब ५४ करोड ३० लाख युनिट (१५४३ गिगावाट घन्टा) मा झरेको छ ।
आव २०७७/७८ मा २१ अर्ब ८२ करोड रुपैयाँको विद्युत आयात भएको थियो भने आव २०७८/७९ मा आयात घटेर १५ अर्ब ४५ करोड रुपैयाँमा झरेको छ । यसैगरी, अहिले प्राधिकरणले दैनिक ३६४ मेगावाटदेखि बढीमा ४०० मेगावाटसम्म भारत निर्यात गरिरहेको छ । अघिल्लो आवमा ४ करोड ४० लाख युनिट विद्युत निर्यात भएकोमा गत आवमा बढेर ४९ करोड ३० लाख युनिट पुगेको छ ।
विद्युत निर्यातबाट प्राधिकरणले ३ अर्ब ८८ करोड रुपैयाँ आम्दानी गरेको छ । आयात गरेको विद्युतबाट निर्यात गरेको विद्युत घटाउँदा खुद आयात एक अर्ब ५ करोड युनिट हुन्छ । रकमका आधारमा ११ अर्ब ५८ करोड रुपैयाको मात्र खुद आयात भएको छ । प्रणालीमा उपलब्ध ऊर्जा मध्ये खुद आयातको हिस्सा ९.४९ प्रतिशतमा झरेको छ ।
अघिल्लो वर्षको तुलनामा गत आवमा आन्तरिक विद्युत खपत २१.२८ प्रतिशतले वृद्धि हुँदा पनि आयात कम भई माग र आपूर्तिबीच सन्तुलन मिलेको प्राधिकरणले जनाएको छ । कार्यकारी निर्देशक घिसिङले चालू आवबाट खुद आयातको अन्त्य भई खुद निर्यात सुरु हुने बताए । आव २०७८/७९मा विद्युत पिक डिमाण्ड एक हजार सात सय ४७ मेगावाट पुगेको छ । विद्युत प्रयोग गर्ने ग्राहकको संंख्या सामुदायिक सहित ५३ लाख पुगेको छ ।